Herbarium Frisicum Gedroogde plantencollecties als tijdsdocumentatie

Herbarium Hortus

Voor de planten in deze collectie, verzamelt in tuinen en parken, onderscheiden we oude en huidige cultuurgewassen.

Oude cultuurgewassen
In oude tuinen en parken staan oude cultuurgewassen zoals Phlox, Aster, Verbena, Philadelphus, Spiraea en de Wilde Narcis. Door hedendaagse tuintrends en afnemende plantenkennis verdwijnen deze planten, terwijl ze bijzonder en waardevol zijn. Herbarium Frisicum bewaart het plantenmateriaal van deze honderen jaren oude gewassen.

Huidige Cultuurgewassen

Van moderne cultuurgewassen is herbariummateriaal verzameld tussen 1990 en 2004 in:

De botanische tuinen in Wageningen:
- Arboretum De Dreijen
- Arboretum Belmonte
De tuinen van de Middelbare Tuinbouwschool in Frederiksoord.

zie Hindrik van der Ploeg de Royal Horticultural Society en de Nederlandse Dendrologische Vereniging

Wilde Narcis circa 200 jaar oud

Een oud cultuurgewas is de Wilde Narcis. Deze soort komt, voor zover wij weten, alleen nog voor in oude tuinen zoals bijv. in Frederiksoord in Drenthe en bepaalde tuinen in Friesland.

Gecultiveerd rond 1820

De Wilde narcis groeide vroeger voornamelijk langs riviertjes: langs de Aa in Drenthe en langs de Linde in Friesland. Rond 1820 planten bewoners in Drenthe de narcis vanuit het wild aan in hun tuinen.

Uitgestorven in het wild

In het wild is de plant begin 1900 uitgestorven en overleeft nu alleen nog als cultuurgewas in bepaalde tuinen in Drenthe. Ook andere oude cultuurgewassen zoals de Hazelaar en Wilde sering komen alleen nog voor rond de Koloniehuisjes van de Maatschappij van Weldadigheid in Frederiksoord.

Het herbariummateriaal van de bijzondere Wilde narcis bevindt zich in onze collectie.

Hazelaar als autochtone genenbron

Corylus avellana L. [Hazelaar] is bij oude boerderijen vaak een overblijfsel uit een beek begeleidend bosje of werd ooit aangeplant voor de noten. De hazelaar werd ook gebruikt voor brandhout, hoepels, draaiwerk en wandelstokken.

Op de foto een hazelaar uit midden 1800 bij een oude boerderij Old-Wolde te Wapserveen. U ziet ook dat de hulst een bedreiging kan zijn voor de oude hazelaar.

Oude hazelaars kunnen dienen als autochtone genenbron. Veel herbariummateriaal bevindt zich in onze collectie.

Tuin voor oude cultuurgewassen aanleggen

Door de huidige tuintrends en afnemende plantenkennis gaat veel verloren. In rastempo verdwijnen vele oude cultuurgewassen en met hun de genetische status.

Onze huidige cultuurgewassen hebben vaak een te smalle genetische status.

Het is van groot belang om de oude cultuurgewassen te documenteren. En om ze onder te brengen in een speciale tuin voor oude cultuurgewassen. Het mogen aanleggen van zo'n tuin is één van onze grootste wensen.